Cultuur

Behoud van de Friese cultuur

Leeuwarden is de hoofdstad van Fryslân met zijn eigen taal, dialect en cultuur. In de dorpen leeft de sterke Friese plattelandscultuur met veelvuldig gebruik van de Friese taal.

It Nederlânsk wurdt yn de gemeente Ljouwert hieltiten mear de dominante taal. It Liwwadders en it Frysk hawwe net allinnich in maatskiplike funksje, mar foarmje ek in wichtich kultuerbesit. 

Als het aan GBL ligt, komt er in de gehele gemeente een jaarlijkse Week van de Friese cultuur. In deze week wordt de Friese taal, specialiteiten, gewoontes, sporten, etc. gepromoot. Lokale ondernemers spelen hierin een belangrijke rol. De gemeente faciliteert deze week en promoot dit in de landelijke media. GBL verwacht dat zo’n week veel bezoekers zal kunnen trekken en dus een positief effect zal hebben op de lokale economie en naamsbekendheid van de gemeente Leeuwarden. Tevens zien we dit als een uitvloeisel van Culturele Hoofdstad 2018. We zien dit als een gezamenlijk initiatief van de gemeente Leeuwarden en de lokale ondernemers.

In de stad, maar ook daarbuiten, wordt naast het Fries door veel mensen Liwwadders gesproken. Naast de nota Fries taalbeleid komt er daarom als het aan GBL ligt ook een nota Liwwadder taalbeleid ten behoeve van het stimuleren, uiten en bewaren van het Liwwadders. Naast de week van de Friese cultuur wil GBL daarom ook een jaarlijkse  Liwwadderweek organiseren, ook weer als een gezamenlijk initiatief van de gemeente Leeuwarden en de lokale ondernemers.

De Harmonie en de centrale bibliotheek hebben een regionale functie en moeten die functie goed kunnen blijven vervullen. Maar ook de bibliotheken in Grou en Stiens moeten blijven bestaan. Bibliotheken bieden immers iedereen een vrije toegang tot kennis en informatie. 

“De legacy van Culturele Hoofdstad 2018 moet behouden blijven”

Zodra de greep van het covidvirus op de maatschappij vermindert, zal het aantal festivals in de open lucht vermoedelijk weer toenemen. Dat is op zich een goede ontwikkeling. Maar om hiervoor draagvlak te houden, moeten er strengere regels komen om overlast voor anderen te voorkomen. Gemeentebelangen wil daarom dat festivals op zondag t/m donderdag (dagen waarop een werkdag volgt) om 23.00 uur en op vrijdag en zaterdag om 24.00 uur het geluidsniveau terugbrengen naar achtergrondniveau. Schade als gevolg van festivals wordt verhaald op de organisator(en). Uitgangspunt bij het organiseren en faciliteren van festivals is het belang van bezoekers en omwonenden, niet het commercieel belang van organisatoren. 

De legacy van Culturele Hoofdstad 2018 moet behouden blijven. Van de rijke provincie Fryslân mag worden verlangd dat ze financieel bijdraagt aan belangrijke voorzieningen en evenementen. Niet alleen als het gaat om evenementen in “ús Haadstêd”, maar ook in de kerndorpen Grou en Stiens en elders op het platteland. 

Amateur kunst- en sportbeoefening zijn belangrijk voor het individu en de samenleving. Deelname hieraan moet, ook financieel, voor iedereen mogelijk zijn. De gemeente geeft structurele aandacht en steun aan amateurverenigingen (sport, muziek, zang, toneel, etc.) om de continuïteit waar mogelijk te waarborgen. Structurele activiteiten mogen (daarom) rekenen op structurele subsidies. Daarnaast is betaald voetbal een belangrijke vorm van (passieve) recreatie. Een betaald voetbalorganisatie (Cambuur) past bij de omvang en allure van een gemeente als Leeuwarden en wordt zo veel mogelijk gefaciliteerd. Uitgangspunt is dat Cambuur zichzelf (financieel) in stand houdt. Gemeentebelangen staat achter de bouw van het nieuwe stadion.

De huidige culturele centra vullen elkaar goed aan maar het aantal heeft zijn maximum bereikt. GBL is voorstander van een vergaande samenwerking tussen de Harmonie en Neushoorn.

Er moet minder geïnvesteerd worden in stenen (gebouwen) en méér in activiteiten. De huidige dorpshuizen, wijkcentra, buurtkamers en multifunctionele centra blijven gehandhaafd. 

GBL wenst monumenten in de stad en in de dorpen te behouden en meer herkenbaar te maken waar dat nodig is. Er moet ruimte en ondersteuning worden verleend aan restauratie. Voor alle dorpen is er actueel monumentenbeleid en een monumentenlijst. 

Het buitengebied met daarin een groot aantal van de 36 Leeuwarder dorpen verdient een subtiele benadering met betrekking tot bouw- en verbouwactiviteiten (passend in het beeld). Dit gezien hun vaak kwetsbare, maar prachtige dorpskernen en hun cultuurrijke verleden, mede vertegenwoordigd door vaak eeuwenoude kerken en andere culturele bezienswaardigheden. Dit onder de noemer “wie zijn verleden niet kent en bewaard gunt zichzelf geen toekomst”.

De Friese sporten, zoals het skûtsjesilen, fierljeppen en keatsen, behoren tot ons cultureel erfgoed. De uitoefening van deze sporten, in verenigingsverband of in de vorm van evenementen (zoals het Skûtsjesilen in Grou en de Stienser Keatsdagen in Stiens), krijgen blijvend ruimte en ondersteuning. 

Onze thema’s